Bir insan yatsı namazını eda etmeden günün vitir kılabilir mi daha sonradan yatsıyı kıldıktan sonra o vitir namazını iade etmesi gerekir mi? bu mesele Hanefi mezhebine göre İmam-ı Azam ile İmam-ı Ebu Yusuf Rahimehumallah arasında görüş farklılığı olan bir meseledir. Ebu Hanife Rahimehullah’a göre vitir namazının vakti yatsı namazının vaktidir. Diğer bir ifadeyle yatsı namazının vaktinin girmesiyle vitir namazının vakti girmiş olur, yatsı namazının vaktinin çıkmasıyla vitir namazının vakti çıkmış olur.
Ebu Hanife Rahimehullah’a göre vitir namazı vacib olduğundan dolayı namazlar arasında tertibe riayet etmek vacibtir. Yatsı vaktinin girmesiyle vitir namazının vakti girmiş olur ama öncelik yatsı olmalıdır, vitir sonra kılınacaktır. Dolayısıyla bir insan kasıtlı olarak önce vitir namazını kılacak olursa sonra yatsıyı kılsa bu insanın İmam-ı Azam Ebu Hanife Rahimehullah’a göre vitir namazını iade etmesi gerekecektir.
İmam-ı Ebu Yusuf ile İmam-ı Muhammed’e göre Rahimehumallah vitir namazının vakti yatsı namazını kıldıktan sonradır. Aradaki fark şöyledir; kitaplarımız bir insan İmamın arkasında yatsı namazını kılsa daha sonradan kendisi vitir namazını münferiden kılsa sonra öğrense ki kılmış olduğu yatsı namazı sahih değildir. Veyahut da kendisi yatsı namazını kıldıktan sonra abdest almış sonra vitir kılmış ama yatsı namazını kılarken abdestsiz olarak kılmış böyle olduğunu öğrense bu durumda bu insan yatsıyı şüphesiz bir daha kılacaktır.
İmam-ı Muhammed ve İmam-ı Ebu Yusuf bu noktada Rahimehumallah “vitir namazının vakti sahih olan bir yatsı namazından sonra olacağı için vaktinden önce kılmıştır, bir daha bu insan vitri kılması gerekecektir” diyor.
İmam-ı Azam Ebu Hanife Rahimehullah’a göre vitir namazının vakti yatsının vaktidir. Dolayısıyla bu adam vitir namazını kılmıştır ama tertibe riayet etmesi gerekir, tertibin bozulması kendi iradesiyle oluşmadığından yatsı namazını kaza etmesi yeterlidir, bir daha vitir namazını kaza etmesine gerek yoktur. Bunun asıl kaynağı vitir namazının Ebu Hanife Rahimehullah’a göre vacib olması, İmam-ı Muhammed ve İmam-ı Ebu Yusuf’a göreyse Rahimehumallah sünnet olmasından kaynaklanıyor.
İmameyen’e göre vitir namazının vakti yatsı namazını kıldıktan sonra Ebu Hanife Rahimehullah’a göreyse yatsı namazının vakti, vitir namazının vaktidir ama tertib itıbarıyla farz ve vacib namaz olması hasebiyle önce yatsının farzı kılınmalı sonra vitir kılınmalıdır. Bu kardeşimize vermemiz gereken cevap Ne Ebu Hanife Rahimehullah’a göre ne de İmam-ı Ebu Yusuf, İmam-ı Muhammed Rahimehumallah’a göre olmaz çünkü tertibe riayet etmesi gerekir.
Sahibeyn’e göre (İmam-ı Ebu Yusuf ile İmam-ı Muhammed Rahimehumallah) olmaz zira yatsıyı kıldıktan sonra vakti gelecektir ancak unutarak olsaydı biraz önceki semere ortaya çıkacaktı.
