Şartlı Alışverişte Alım Satım Caiz Olur mu, Riba Olmaz mı?
Efendimiz Aleyhissalat-u Vesselam bir Hadis-i Şerif’te şartlı alışverişi yasaklanmıştır. Fıkıh alimlerimiz şartlı alışverişte hangi tür şartların yasak olup hangilerinin yasak olmadığını üç başlıkta ele alıyorlar.
1-)Alışveriş ve şartın fasid olduğu akitler.
2-)Alışveriş ve şartın sahih olduğu akitler.
3-)Şartın geçersiz olup alışverişin sahih olduğu alışverişlerdir.
Bunlardan alışveriş ve şartın sahih olduğu şartlı akitler: akdin gereği olan veya akde mülayim olan şartlardır. Akdin gereği siz konuşmasanız da akdin gerektirdiği koşullardır. Akde mülayim ise akdin gereği olan bir şeyi güvence altına almak adına koşulan şarttır. Şartın akdi fasid ettiği noktalar ise akdin gereği olmayan, akde mülayim olmayan ve taraflardan bir tanesine bayiye ve müşteriye bir faide sağlamasıdır.
Bu şart akdin gereği veya akde mülayim bir şart değildir ve iki tarafa da faide sağlamaktadır. Oysa bu akde uygun olmayan, akde mülayim olmayan bir şart olduğundan dolayı akdi fasid eder. Fasid bir şart eşittir faizdir! Dolayısıyla böyle bir muamele caiz olmaz. Satici ve alıcı arasında bağlayıcı bir şart olmaksızın peşin satılıp vadeli alım oluyorsa bazı tartışmalar olsa da genel olarak anlaşma olmamak kaydıyla buna fetva veriliyor. Vadeli alıp aynı kişiye peşin satmak anlaşma olsa da olmasa da caiz değildir.
